Sıbızgı (sıpızgu)
Kazak halkının eski üflemeli müzik aletidir. Onun üç ve beş delikli çeşitleri bulunmaktadır. Esasen hayvancılıkla uğraşan göçebe topluluklarda yaygın olarak görülmektedir. Bu alet, çayır bitkileri olan mavi kamış, kara kamış, yabani kamışı ve yavru yaprak gibi türlerden yapılmaktadır. Eskiden her sıbızgıcı, büyüyen kamışları zamanı geldiğinde kesip, kendileri ölçerek deliklerini açarak alet yaparlardı. Onun yanı sıra halk arasında sıbızgının kamıştan, ağaçtan ve metaldan yapılan çeşitleri de bulunmaktadır. Geçmişte sıbızgı, çobanlar tarafından sıkça kullanılmıştır. Halk arasında çeşitli etkinliklerde de kullanılmıştır. Günümüzde müzik aleti olarak ansambllerde ve orkestralarda yaygın olarak tanıtılmaktadır.
«Turan» grubunda sıbızgının ağaçtan, metalden ve metal-plastik malzemeden yapılmış dört, beş ve yedi delikli çeşitleri bulunmaktadır. Ağaçtan yapılan çeşitlerini genç usta Azamat Bakiya, metal-plastik olanı ise sıbızgıci Talgat Mukişev yapmıştır.
Sazsırnay
Kazak halkının üflemeli enstrümanları arasında yer almaktadır. Enstrüman, topraktan veya pişirilmiş çamurdan yapılmaktadır. 1971 yılında Otrar şehrinin kalıntılarında gerçekleştirilen arkeolojik kazılar sırasında bulunan küçük enstrümanı, bilim insanı ve etnograf Bolat Sarıbaev geliştirerek, ek delikler açıp bunun bir sazsırnay enstrümanı olduğunu kanıtlayarak, onun müzik aleti olarak gelişimine büyük katkıda bulunmuştur. Ayrıca, sazsırnay enstrümanının yaygınlaşması ve bilimsel olarak incelenmesinde sazsırnaycı Gülfayruz Dalbağay’ın katkısı büyüktür. Günümüzde sazsırnay’ın ses aralığı genişlemiştir. Usta Azamat Bakiya, Kazak halkının unutulmuş üflemeli enstrümanlarının isimlerini kullanarak, pişirilmiş çamurdan yapılan uyıldak, taştaıyq, sazsırnay, üskirik, çığırau, kuşsayrauk gibi sazsırnay benzeri enstrümanları tamamlamıştır. «Turan» grubunda yukarıda bahsedilen tüm enstrümanlar kullanılmaktadır.
Bugışak. Müyüzsırnay
Bu enstrümanlar, eski üflemeli müzik aletleri arasında yer almaktadır. Enstrüman, büyük baş hayvanların boynuzundan yapılmaktadır. Bugışak, esasen avcılıkta, ren geyiği ve maral (dağ keçisi) sesini taklit ederek onları çekmek amacıyla kullanılmıştır. Bugışak'ın üfleme kısmına kamıştan bir dilce yerleştirilmektedir. Bu dilce, enstrümana ren geyiği ve maral sesini vermek için eklenir. Ayrıca, savaş zamanlarında askeri çatışmalarda müyüzsırnaylar da kullanılmıştır. «Turan» grubunun ilk müyüzsırnayları, İsrail’in Tel Aviv şehrine yapılan konser ziyareti sırasında elde edilmiştir. Bu enstrüman, güney Afrikalı bir antilobun boynuzundan yapılmıştır. Günümüzdeki müyüzsırnaylar, longhorn olarak bilinen dananın boynuzundan yapılmakta olup, Macaristan’da düzenlenen Türk halklarının kurultayı sırasında satın alınmıştır.
Kamışsırnay
Kamışsırnay, göçebe yaşam tarzını benimsemiş Türk halklarının çoğunda bulunmaktadır. Bu enstrüman, günümüzde hala bazı ülkelerde mevcuttur. Ancak, Kazak halkında ne yazık ki kullanımdan çıkmış enstrümanlardan biridir. Sadece birkaç sanat topluluğunda karşılaşılmaktadır. Bu, birkaç ses deliği ve dilceye sahip, kamıştan yapılan bir müzik üflemeli enstrümandır. «Turan” grubunda kullanılan kamışsırnay, usta Bakiya Azamat tarafından yapılmıştır.
Kerney (keriney de denir)
Kazak halkının kerney enstrümanı, ağaçtan yapılan eski üflemeli bir müzik aletidir. Savaş zamanlarında ve günlük yaşamda, işaret verme ve alarm çalma amacıyla kullanılmıştır. Enstrümanın uzunluğu bir metreyi geçmez ve dış kısmına devenin yemek borusu çekilmektedir. «Turan» grubuna ait kerneyi usta Almas Mustafa yapmıştır.

OTHERS